Balkenbrij. Die naam alleen al roept beelden op. Misschien herinneringen aan je oma’s keuken, de geur van kruidnagel en laurier die door het huis zweeft. Of misschien ken je het gerecht helemaal niet. Wat de reden ook is, balkenbrij is een traditioneel gerecht dat het verdient om herontdekt te worden. In dit artikel duiken we dieper in de wereld van balkenbrij en ontdek je een heerlijk recept om zelf aan de slag te gaan.
Wat is balkenbrij eigenlijk?
Balkenbrij is een oud streekgerecht, vooral bekend in het oosten en zuiden van Nederland. Het is gemaakt van restvlees, boekweitmeel en kruiden. Vroeger was het een manier om niets van het geslachte varken te verspillen. Tegenwoordig wordt balkenbrij vaak gemaakt van varkensvlees, orgaanvlees, en spek. De kruiden, zoals kruidnagel, laurier en peper, geven het gerecht zijn karakteristieke smaak.
De verschillende soorten balkenbrij
Er bestaan verschillende varianten van balkenbrij, afhankelijk van de regio en de slager. Sommige zijn wat grover van structuur, anderen juist fijner. Ook de kruidenmix kan verschillen. Zo heb je bijvoorbeeld balkenbrij met meer of minder lever, of een variant met extra spek. Het is de moeite waard om verschillende soorten te proberen en te ontdekken welke jij het lekkerst vindt.
Een recept voor heerlijke zelfgemaakte balkenbrij
Zelf balkenbrij maken is helemaal niet moeilijk, maar het vergt wel wat tijd en geduld. Het resultaat is echter de moeite waard: een heerlijke, authentieke smaak die je in de winkel niet snel zult vinden.
VIDEO: Zelf balkenbrij maken, het recept van begin tot eind
Ingrediënten die je nodig hebt
- 500 gram varkensvlees (bijvoorbeeld schouderkarbonade, krabbetjes, of speklapjes)
- 250 gram varkenslever (optioneel, maar het geeft een extra smaakdimensie)
- 2 liter water
- 250 gram boekweitmeel
- 1 grote ui, gesnipperd
- 2 theelepels zout
- 1 theelepel zwarte peper
- 1/2 theelepel kruidnagelpoeder
- 1/2 theelepel foelie
- 2 laurierblaadjes
- Olie of boter om in te bakken
Hoe maak je de balkenbrij?
- Snijd het varkensvlees en de lever in grove stukken.
- Doe het vlees en de lever in een grote pan en voeg het water, de gesnipperde ui, het zout, de peper, de kruidnagel, de foelie en de laurierblaadjes toe.
- Breng het geheel aan de kook en laat het minstens 2 uur zachtjes koken, tot het vlees helemaal gaar is en uit elkaar valt.
- Haal het vlees uit de pan en laat het iets afkoelen. Verwijder de laurierblaadjes.
- Maal het vlees fijn met een vleesmolen of een keukenmachine. Je kunt het ook met een vork fijn prakken, maar dan krijg je een wat grovere structuur.
- Giet de bouillon (het kookvocht) door een zeef en vang het op.
- Breng de bouillon terug aan de kook en voeg het boekweitmeel toe. Roer voortdurend met een garde om klontjes te voorkomen.
- Laat de pap 5 minuten zachtjes koken, onder voortdurend roeren.
- Voeg het gemalen vlees toe aan de pap en roer alles goed door elkaar.
- Proef en breng eventueel op smaak met extra zout, peper of andere kruiden.
- Giet het mengsel in een of meer cakevormen die je hebt ingevet met boter of olie.
- Laat de balkenbrij minimaal 24 uur opstijven in de koelkast.
Balkenbrij bakken: Zo doe je dat!
Na het opstijven kun je de balkenbrij in plakken snijden en bakken. Verhit wat olie of boter in een koekenpan en bak de plakken balkenbrij aan beide kanten goudbruin en knapperig. Serveer de gebakken balkenbrij warm.
Tips voor het bakken
- Snijd de balkenbrij in plakken van ongeveer 1 centimeter dik.
- Zorg dat de olie of boter goed heet is voordat je de balkenbrij in de pan legt.
- Bak de balkenbrij niet te lang, anders wordt hij droog.
Lekkere manieren om balkenbrij te serveren
Balkenbrij is heerlijk op verschillende manieren te serveren. Hier zijn een paar suggesties:
- Met stroop: Een klassieke combinatie die zoet en hartig combineert.
- Met appelmoes: De frisse smaak van appelmoes past perfect bij de kruidige balkenbrij.
- Met gebakken spek: Voor een extra hartige maaltijd.
- Op brood: Een simpele, maar lekkere lunch.
- Als onderdeel van een stamppot: Voeg blokjes gebakken balkenbrij toe aan je favoriete stamppot voor een extra smaakdimensie. Denk bijvoorbeeld aan zuurkoolstamppot of boerenkoolstamppot.
Veelgestelde vragen over balkenbrij
Belangrijke leesstof
Begrijp Balkenbrij recept: Makkelijk & heerlijk zelf maken! beter door deze verzameling van artikelen.
- Zelf balkenbrij maken, het recept van begin tot eind – YouTube
- Zelf balkenbrij maken? Balkenbrij recepten, tips & inspiratie | Jumbo
Is balkenbrij gezond?
Balkenbrij bevat vlees en kan daarom rijk zijn aan verzadigde vetten. Het is dus belangrijk om er niet te veel van te eten. Aan de andere kant bevat het ook belangrijke voedingsstoffen zoals ijzer en eiwitten. Zoals met alles geldt: geniet met mate.
Waar kan ik balkenbrij kopen?
Je kunt balkenbrij kopen bij de slager, op de markt of in sommige supermarkten. Kijk vooral bij de slager voor de meest authentieke en smaakvolle balkenbrij.
Hoe lang kan ik zelfgemaakte balkenbrij bewaren?
Zelfgemaakte balkenbrij is in de koelkast ongeveer 3 tot 4 dagen houdbaar. Je kunt het ook invriezen. In de vriezer blijft het enkele maanden goed.
Kan ik balkenbrij vegetarisch maken?
Een vegetarische variant van balkenbrij is lastig te maken, omdat het vlees een belangrijk onderdeel van het gerecht is. Je zou kunnen experimenteren met vegetarische vleesvervangers, maar de smaak zal anders zijn.
