Velen zullen het ermee eens zijn dat wijn meer is dan een drank – het is een ervaring. Als je een fles wijn opent, moet je bereid zijn om te investeren in de reis van die fles. Vanaf het moment van ontkurken tot de laatste druppel in de fles is elke wijn even uniek en complex als vluchtig. Om de wijn beter te eren en een ervaring met het hele spectrum voor jezelf te creëren, helpt het om te weten dat veel van wat een wijn onderscheidend maakt, gecentreerd is rond het aroma. Een wijn bestaat uit drie aromaklassen: Primair, secundair en tertiair, elk met zijn eigen plaats in de samenstelling van een wijn.
Niet te verwarren met de geur, wordt het aroma tegelijkertijd door de mond en de neus genoten. In het geval van wijn begint het met het primaire aroma dat afkomstig is van de druif zelf; hier komen fruit en groen in de neus voor. Dan komt het secundaire aroma, dat het resultaat is van gisting en vinificatie; het secundaire aroma presenteert zich meestal als gistachtige brioche of boterachtige, melkachtige noten. Tot slot geeft het tertiaire aroma de diepte van een wijn weer – leemachtige, rokerige, leerachtige tonen zijn hier aanwezig.
Primaire en secundaire aroma’s in wijnen
Primair aroma is zoals het klinkt – dit is de eerste indruk. De eerste perceptie van een wijn bestaat direct op de neus. Heb je ooit een fles sprankelend wit geopend en grapefruit of riviersteen geroken? Dit zijn primaire aroma’s. De druiven die gebruikt worden om de wijn te maken bevatten terpenen – die in allerlei plantaardige en organische stoffen voorkomen – die het aroma voorzien van heldere, fruitige of bloemige noten. Druivenrassen die de terpeen geraniol bevatten, ruiken vaak naar rozen en andere lichte bloemen, terwijl druivenrassen met limoneen en citral zorgen voor sinaasappelschil of grapefruit in de neus. Pikantere terpenen zoals rotundone komen over als zwarte peper – denk aan “peperige” wijnen zoals Syrah of Gamay.
Het toont de diepte van sommige wijnen, afhankelijk van de rijpheid van de fles. Het secundaire aroma laat de omzetting van suiker in alcohol zien, evenals de omgeving waarin de gisting plaatsvindt. Als een wijn gerijpt is in nieuwe eiken vaten, kan hij sterke vanille-aroma’s hebben. Als een volle wijn tijd in de kelder heeft doorgebracht, kan hij tabak of tannine bevatten. Sommige secundaire aroma’s kunnen ook overkomen als brood of gist, vandaar dat mensen champagnearoma vaak brioche noemen.
Tertiair, het laatste aroma van wijn
Als laatste, maar daarom niet minder belangrijk, geeft het tertiaire aroma (of “bouquet”) je een idee van de leeftijd van de wijn. Het kan diep en leemachtig overkomen – en als je te maken hebt met een bijzonder rustieke rode wijn, kan het zijn dat je de dampen van een boerenerf uitblaast. Deze tertiaire fase wordt beïnvloed door het tanninerijke karakter van de wijn en kan zich bij sommige wijnen ontwikkelen tot toetsen van olie of zelfs benzine. Zie dit als de donkerste delen van een wijn, waar al zijn oude glorie doorschemert – iets om .
Als je van wijn geniet, neem er dan de tijd voor. Laat al je empirische apparaten de wijn ervaren. Het kan zo simpel zijn als het sluiten van je ogen of de tijd nemen om aan de wijn te ruiken tussen elke slok. Wijn die net geopend is kan volledig veranderen met een beetje tijd en blootstelling aan zuurstof. De volgende keer dat je een fles ontkurkt, kijk dan of je elk stadium van het aroma kunt identificeren. Een onderzoek uitgevoerd door de Rockefeller University in 2014 stelde vast dat mensen tot wel 1 biljoen verschillende geuren kunnen waarnemen, en de beste manier om je reukzin te ontwikkelen is door hem te gebruiken – dus zie wijn drinken als een (zeer plezierige) training voor je reukorgaan.
