Als je eenmaal een fles rode of witte wijn hebt ontkurkt, is het makkelijk genoeg om de kurk weer in de fles te stoppen en er nog een dag van te genieten. Maar iedereen die wel eens een fles champagne (of een andere mousserende wijn) heeft ontkurkt, weet dat die kurken, als ze er eenmaal uit zijn, uitzetten tot het punt waarop ze nergens anders heen gaan dan naar de prullenbak of een lade met aandenkens. (Dit komt omdat mousserende wijnen, eenmaal geopend, vrij snel worden geconsumeerd – wat betekent dat de kurk zijn oorspronkelijke vorm van voor het bottelen weer aanneemt). Dus hoe bewaar je een geopende fles mousserende wijn zonder dat hij plat wordt? Veel mensen beweren dat een metalen lepel, met het handvat naar beneden, in de mond van de fles de truc zal doen. Het enige probleem met deze schijnbaar elegante truc is dat hij eigenlijk niet werkt – waardoor het een van de .
Het algemene idee is dat de metalen lepel de koelte van de koelkast absorbeert en vasthoudt en daardoor de bubbels in de fles houdt vanwege de verhoogde dichtheid van de koude lucht eromheen. Er zit net genoeg waarheid in deze verklaring om plausibel te klinken. Maar wetenschappers hebben dit onderzocht (we hebben het zowel over onderzoekers van Stanford als over onderzoekers van het Franse Champagne Comité). Geen van hen ontdekte dat de truc met de lepel koolzuurverlies voorkomt.
De mythe van de lepel
Dus, wat is die kern van waarheid die inherent is aan de lepelhack? Het heeft te maken met de oplosbaarheid van kooldioxide in vloeistoffen met een lage temperatuur. In lekentaal: hoe kouder de vloeistof, hoe groter het vermogen van kooldioxidegas om erin opgelost te blijven. Al dat gelul over dichtere lucht houdt geen stand bij wetenschappelijk onderzoek. Wat kunnen we hieruit afleiden? Een geopende fles mousserende wijn die zonder lepel in de koelkast wordt gezet, verliest zijn bruisend vermogen met dezelfde snelheid. Het zal ook, lepel of geen lepel, bezig zijn met het absorberen van alle andere smaken en geuren die je koelkast te bieden heeft. Waar het op neerkomt is dat zodra je een fles bubbels opent, deze begint te bederven.
Dit bederf heeft evenveel te maken met een ander gas, zuurstof, als met kooldioxide. Zodra een fles wijn wordt geopend, begint zuurstof in de atmosfeer alcohol (beter gezegd ethanol) om te zetten in aceetaldehyde. (Dit proces, oxidatie genaamd, is ook wat je gesneden appels bruin maakt.) Hoewel pas geopende vintage wijnen zich “openen” in aanwezigheid van zuurstof (door ze in het glas te draaien wordt dit proces versneld), zullen ze (net als elke wijn) na een paar dagen open te zijn geweest overgeoxideerd raken en uiteindelijk naar koper en azijn gaan smaken.
Hoe bewaar je mousserende wijn op de juiste manier
De beste manier om het bruisen van mousserende wijn te behouden is door de fles af te sluiten met een zogenaamde hermetische kurk of champagnestop (deze zorgen voor een afdichting waar zelfs de druk van de koolzuurhoudende vloeistof niet doorheen kan dringen) en de fles goed gekoeld te bewaren. Je kunt ook de kurk van een andere fles wijn hergebruiken als je er toevallig nog een hebt liggen – zorg er wel voor dat je hem vrij ver indrukt, anders wordt het een gekoeld projectiel!
Als je geen van deze dingen bij de hand hebt, kun je een stuk schoon aluminiumfolie of plasticfolie over de bovenkant van de fles doen om het oxidatieproces te vertragen, zo niet het verlies van kooldioxide. Zet de fles terug in de koelkast tot je klaar bent om hem de volgende dag op te drinken, bijvoorbeeld als onderdeel van een – want zelfs als je hem goed bewaart, is een geopende fles mousserende wijn niet veel langer dan drie dagen te drinken.
